Ο Συνδετικός Ιστός

Το χόριο αποτελείται κυρίως από συνδετικό ιστό. Για να καταλάβουμε λοιπόν τι συμβαίνει στο δέρμα μας με το πέρασμα του χρόνου, πρέπει να εξετάσουμε λεπτομερώς αυτό το σύνθετο υλικό. Ο συνδετικός ιστός προσφέρει προστασία και υποστήριξη και καταλαμβάνει μεγάλο μέρος του σώματός μας. Αν δούμε στο μικροσκόπιο τον συνδετικό ιστό του χορίου, μοιάζει με ένα σύμπλεγμα από ίνες. Οι βασικές ίνες αποτελούνται από κολλαγόνο και είναι πολύ ανθεκτικές και ελαστικές. Το κολλαγόνο είναι μια πρωτεΐνη που υπάρχει σε αφθονία στον οργανισμό και αποτελείται περίπου το 70% του συνδετικού ιστού. Οι ίνες κολλαγόνου είναι ιδιαίτερα δυνατές και αντέχουν στην πίεση και το τράβηγμα, ενώ ταυτόχρονα χαρίζουν ελαστικότητα στον ιστό.


Μαζί με τις ίνες κολλαγόνου υπάρχουν πιο λεπτές, ελαστικές ίνες που αποτελούνται από ελαστίνη, ουσία που αυξάνει την ανθεκτικότητα και την ελαστικότητα του συνδετικού ιστού. Οι ίνες ελαστίνης είναι μικρότερες από τις ίνες κολλαγόνου και αποτελούνται περίπου το 5% του χορίου. Μπορούν να τεντωθούν μέχρι και 150% του μήκους τους χωρίς να σπάσουν και αυτός είναι ο λόγος που το δέρμα δε σπάει όταν κάποιος παίρνει βάρος ή στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Οι δύο αυτοί τύποι ινών δίνουν ελαστικότητα και δομή στο δέρμα και διατηρούν τη σάρκα λεία και σφιχτή.

Οι δέσμες κολλαγόνου και ελαστίνης ακολουθούν συγκεκριμένη διάταξη σε διαφορετικά σημεία του σώματος. Για ν’ ανακαλύψετε την κατεύθυνση, τσιμπήστε ένα σημείο του δέρματος και παρατηρήστε πως σχηματίζονται οι ρυτίδες. Μετά από κάποια ηλικία, οι ρυτίδες γίνονται μόνιμες. Ένα τραύμα στην επιδερμίδα που χωρίζει παράλληλες δέσμες ινών κολλαγόνου χωρίς να τις κόψεις, θα επουλωθεί αφήνοντας ένα ανεπαίσθητο σημάδι. Ένα τραύμα όμως που κόβει κάθετα τις δέσμες ινών θ’ αφήσει μια μεγάλη ουλή.

Παρόλο που η επιδερμίδα γερνάει με συγκεκριμένο ρυθμό, τα συμπτώματα γίνονται πιο ορατά μετά τα σαράντα. Αυτό οφείλεται σε διάφορους λόγους. Όταν είμαστε νέοι, οι ίνες κολλαγόνου και ελαστίνης είναι πολύ δυνατές και ελαστικές, με τον καιρό όμως αυτά τα χαρακτηριστικά μειώνονται. Με το πέρασμα του χρόνου τα κύτταρα που παράγουν κολλαγόνο και ελαστίνη αρχίζουν ν’ ατροφούν, με αποτέλεσμα να ελαττώνεται ο αριθμός ινών. Οι υπόλοιπες ίνες μπορεί να σπάσουν, ενώ άλλες θα σχηματίσουν πτυχώσεις που θα τις ακινητοποιήσουν δημιουργώντας μια άμορφη μάζα. Με τον τρόπο αυτό η ροή υγρών στο χόριο δεν μπορεί πλέον να γίνει κανονικά, ελαττώνεται η ελαστικότητα και οι ίνες δεν μπορούν να κινηθούν και να τεντωθούν ελεύθερα, ακολουθώντας τους μυς του προσώπου.

Στην φυσιολογική τους κατάσταση, οι ίνες ελαστίνης επανέρχονται αμέσως όταν τεντωθούν, διατηρώντας έτσι το δέρμα σφριγηλό. ,ε το πέρασμα του χρόνου όμως, χάνουν ένα μέρος της ελαστικότητάς τους, φθείρονται και σχηματίζουν ανομοιόμορφες δέσμες. Όταν πλέον οι ίνες αυτές σκληρύνουν και ελαττωθούν, το δέρμα χαλαρώνει. Οι κινήσεις των μυών που χρόνια τώρα μας κάνουν να χαμογελάμε ή να συνοφρυωνόμαστε αποτυπώνονται στην επιδερμίδα με τη μορφή πτυχώσεων και ρυτίδων, ειδικά στο μέτωπο και γύρω από το στόμα και τα μάτια.

Μια άλλη αιτία γήρανσης του δέρματος στο πρόσωπο είναι ότι σκληραίνει η ζελατινώδης μεσοκυττάρια ουσία. Οι αλυσίδες των μορίων που την αποτελούν ομογενοποιούνται, ελαττώνοντας κι άλλο την ελαστικότητα της επιδερμίδας. Σα να μην έφτανε αυτό, ο συνδετικός ιστός του χορίου μπορεί να κολλήσει το δέρμα στους ιστούς που περιβάλλουν τους μύες και τα οστά. Το αποτέλεσμα είναι το πρόσωπο να δείχνει κομμένο και στεγνό. Με τον καιρό εμφανίζονται και άλλα αποτελέσματα. Το υποδόριο λίπος ελαττώνεται, οι μύες μαζεύουν και μειώνεται η περιεκτικότητα του δέρματος σε νερό, με αποτέλεσμα το δέρμα να δείχνει αφυδατωμένο και χαλαρό. Ακόμα, τα νεκρά κύτταρα δεν αντικαθιστούνται κανονικά κι η εξωτερική επιφάνεια της επιδερμίδας αποκτάει ανομοιόμορφη όψη.