25 Οκτωβρίου 2011

Η μακρόχρονη μνήμη της ράτσας

Σ' όλο τον κόσμο υπάρχουν ορισμένοι θρύλοι ή παραδόσεις τόσο παρεμφερείς στο βασικό τους περιεχόμενο που δύσκολα μπορεί να πιστέψει κανείς πως δεν έχουν κοινή προέλευση. Ο πιο δραματικός είναι ο θρύλος του κατακλυσμού, όπου με βάση την κακοήθεια ενός προκατακλυσμιαίου πολιτισμού, ο Θεός ή οι Θεοί, ανάλογα με την περίπτωση, αποφάσιζαν να τον καταστρέψουν διαλέγοντας έναν άνθρωπο ή ζευγάρι, ή περισσότερα - πάλι ανάλογα με την περίπτωση - και τους προειδοποιούσαν για να γλυτώσουν από την καταστροφή.


Ο δικός μας ο ιουδαιοχριστιανικός θρύλος του Νώε και οι δέκα γενεές πριν απ' αυτόν, ίσως να προέρχονται ή να έχουν κάποια σχέση μ' έναν παρόμοιο βαβυλωνιακό θρύλο, όπως ακριβώς και η ισλαμική παράδοση όπου ο λαός που καταστράφηκε λέγεται "λαός του Αδ". Ο Μεγάλος Κατακλυσμός και η μεταγενέστερη αποίκηση της γης από απογόνους των επιζώντων ήταν γνωστοί σε όλους τους λαούς της αρχαιότητας: στην Ελλάδα και τον Μεσογειακό κόσμο, στις φυλές της Βόρειας Ευρώπης πολύ πριν εμφανιστεί ο Χριστιανισμός, καθώς και στη Σουμερία, Βαβυλωνία, Περσία, Ινδία, Κίνα και άλλα μέρη της Ασίας.

Αυτός ο πασίγνωστος θρύλος βρέθηκε μάλιστα να κυκλοφορεί ακόμα και στις Ινδοαμερικανικές φυλές του Νέου Κόσμου, με μερικές αλλαγές για το πως γλύτωσαν οι επιζώντες και για το πως τα ζώα που διαλέχτηκαν για να σωθούν προσαρμόστηκαν στο αμερικανικό περιβάλλον, όπως τα λάμας, οι βούβαλοι, οι ιαγουάροι, τα κογιότ και άλλα, σύμφωνα με τις περιοχές.

Μερικές φορές ακόμα και ο αριθμός των ημερών που έβρεχε, σχεδόν συμπίπτει και για τις δύο όχθες του Ατλαντικού και κυμαίνεται από τα βιβλικά σαράντα μερόνυχτα μέχρι εξήντα σε ορισμένες ινδοαμερικανικές εκδοχές.

14 Οκτωβρίου 2011

Η γραφή


Δείγματα χαλικιών της Αζιλαίας Περιόδου (12.0०० χρόνια πριν). Ειπώθηκε πως τα ζωγραφιστά αυτά χαλίκια είναι μια μορφή γραφής ή ίσως ο πρόγονος της γραφής.


Στην περιοχή Μα ντ' Αζίλ της Γαλλίας βρέθηκαν κάποια "ζωγραφιστά χαλίκια". Μερικά απ' αυτά πάνω τους μοιάζει να έχουν γράμματα, αν και είναι πολύ πιθανό να είναι σύμβολα. Ένα απ' αυτά τα χαλίκια έχει πάνω του τον κύκλο με τον σταυρό, ένα σύμβολο που εμφανίζεται συχνά σε διάφορα απομακρυσμένα μεταξύ τους μέρη του κόσμου.


Η πινακίδα αυτή (του Γκλοζέλ της Γαλλίας, της Μαγδαληναίας Εποχής - 1०.००० χρόνια πριν) αν και υποστηρίχθηκε από πολλές αυθεντίες των προϊστορικών μελετών, χαρακτηρίστηκε σαν προϊόν απάτης, διότι αν την παραδεχόντουσαν σαν αυθεντική, θα έπρεπε να αναθεωρηθούν όλες οι κατεστημένες απόψεις για την αρχαιολογία.


Στο Γκλοζέλ της Γαλλίας βρέθηκε μία πινακίδα με χαραγμένα γράμματα। Είναι τόσο παλιά - κατατάσσεται στη Μαγδαληναία Περίοδο - πράγμα που μας οδηγεί στη σκέψη ότι άγνωστοι λαοί της Βόρειας Ευρώπης γνώριζαν τη γραφή χιλιάδες χρόνια πριν οι Αιγύπτιοι αναπτύξουν την ιερογλυφική τους γραφή.

6 Οκτωβρίου 2011

Ο Δίσκος της Φαιστού

Ο Δίσκος της Φαιστού της Κρήτης είναι ένας δίσκος με σχέδια που μοιάζουν να είναι ιερογλυφικές φιγούρες χαραγμένες σπειροειδώς και στις δύο όψεις του. Αυτός ο δίσκος θα μπορούσε να είναι ένα διασωσμένο παράδειγμα της εξέλιξης του αλφαβήτου διαμέσου του ζωδιακού κύκλου αν είναι αλήθεια - καθώς έχει υποτεθεί - ότι χρησιμοποιεί ζωδιακά σημεία για φωνητικά σύμβολα. Αφότου ανακαλύφθηκε ο Δίσκος της Φαιστού, το 1908, οι φιλόλογοι προσπαθούν να τον αποκρυπτογραφήσουν σα να περιέχει ένα κείμενο σε κάποια γλώσσα που μπορεί να «διασπαστεί» και να μεταφραστεί. Μία αυθεντία του Μινωϊκού πολιτισμού, ο Λεόν Πομεράνς, προτείνει τη γνώμη πως «δεν είναι γραμμένος σε καμιά γλώσσα, αλλά ότι είναι ένα αφηρημένο σύστημα αλληγορικών συμβόλων που προέρχονται απ' τους αστερισμούς του ζωδιακού κύκλου καθώς και άλλους αστερισμούς και που πρέπει να ερμηνευτούν και όχι να μεταφραστούν».

Ένα απ' τα συνηθησμένα σχέδια του δίσκου είναι ένα κεφάλι που φαίνεται να φοράει καπέλο με φτερά, κάτι που για μερικούς αποτελεί επιρροή απ' την άλλη πλευρά του Ατλαντικού και για άλλους απλώς έχει κάποια σχέση με την Ατλαντίδα.

Άλλα σχέδια του Δίσκου εμφανίζονται και σε άλλα σκαλιστά μνημεία της Κρήτης και άλλων νησιών του Αιγαίου και της Μεσογείου και σε έναν μακροσκελή θρύλο χαραγμένο σπειροειδώς σε μια στρογγυλή πέτρα στη Ντεντέρα ης Αιγύπτου.

Ένα καταπληκτικό χαρακτηριστικό του Δίσκου της Φαιστού είναι ότι τα διάφορα σύμβολα τυπώθηκαν ξεχωριστά πάνω στον υγρό πηλό, σα να λέμε δηλαδή ότι ο Δίσκος τυπώθηκε με κινητά στοιχεία μερικές χιλιάδες χρόνια πρωτού εφευρεθεί η τυπογραφία. Ωστόσο, είναι αλήθεια πως οι σφραγίδες για υπογραφές, συχνά στρογγυλές, χρησιμοποιόντουσαν πάρα πολύ στην αρχαιότητα απ' τους παμπάλαιους πολιτισμούς, στην Αίγυπτο, τη Σουμερία, την Κοιλάδα του Ινδού και άλλα μέρη.

Το καταπληκτικό λοιπόν χαρακτηριστικό του είναι πως ο Δίσκος της Φαιστού έγινε με τη χρησιμοποίηση μιας ολόκληρης συλλογής σφραγίδων ή συμβόλων για να διαμορφωθεί ένα ολόκληρο κείμενο. Με άλλα λόγια, η αρχή της τυπογραφίας ήταν γνωστή στην αρχαιότητα, αλλά το αν χρησιμοποιήθηκε ποτέ σε παπύρους, πέτρες ή άλλη ύλη σαν το χαρτί, θα μείνει αναμφίβολα ένα μυστήριο για μας.

3 Οκτωβρίου 2011

Η γραφή στην Ταρτησσό

Λένε πως ο εξαφανισμένος πολιτισμός της Ταρτησσού χρησιμοποιούσε ένα είδος γραφής με την οποία οι κάτοικοι κρατούσαν αρχεία χιλιάδες χρόνια πριν εξαφανιστεί. Ο Στράβωνας, ο Έλληνας Ιστορικός του 1ου αιώνα π.Χ. έγραψε: «Είναι οι πιο πολιτισμένοι από τους Ίβηρες. Ξέρουν να γράφουν και έχουν αρχαία βιβλία καθώς και ποιήματα ναι νόμους γραμμένους έμμετρους, τους οποίους θεωρούν 7000 χρόνων. Χαραγμένες επιγραφές σε βράχους της νοτιοδυτικής Ισπανίας , Βόρειας Αφρικής και Καναρίων Νήσων δείχνουν αρκετές γραφές που μοιάζουν αλφαβητικές και όχι εικονογραφικές και θυμίζουν φοινικικά ή ετρουσκικά γράμματα, αλλά δεν έχουν ακόμα αποκρυπτογραφηθεί και ίσως να έχουν κάποια σχέση με τη γραφή της Ταρτησσού.

Το ερώτημα για το πότε εφευρέθηκε το αλφάβητο αυτό μένει αναπάντητο, αφού το ίδιο το πρώτο αλφάβητο που αποδίδεται στους Φοίνικες, δεν ξεπερνάει τις αρχές της δεύτερης χιλιετίας π.Χ.

Αν λάβουμε υπόψη την μεγάλη ηλικία της Ταρτησσού και την αρχαιότητα που αποδίδεται στη γραφή της, καθώς και τις επιγραφές της Βόρειας Αφρικής και της Ισπανίας που δεν αποκρυπτογραφήθηκαν ακόμα, μπορούμε να εξετάσουμε την αινιγματική πιθανότητα ότι οι Φοίνικες δεν έφτιαξαν το αλφάβητό τους ξεκινώντας από τις σφηνοειδείς και ιερογλυφικές πηγές, αλλά το δανείστηκαν από κάποια άλλη δυτική πηγή στη διάρκεια των ταξιδιών τους και το υιοθέτησαν σαν κάποιο είδος συμβολικής στενογραφίας για το εμπόριο.