Δομή του Δέρματος

Το δέρμα αποτελείται από δύο βασικές στοιβάδες: η εξωτερική που είναι η επιδερμίδα και η εσωτερική που είναι το χόριο. Η κύρια λειτουργία της επιδερμίδας είναι να μας προστατεύσει από το εξωτερικό περιβάλλον, ενώ το χόριο είναι μια μαλακιά στρώση συνδετικού ιστού που βρίσκεται κάτω από την επιδερμίδα και παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της επιδερμίδας. Και οι δύο στοιβάδες αναδομούνται και ανανεώνονται συνεχώς, αλλά στο χόριο η διαδικασία χρειάζεται περισσότερο χρόνο. Κάτω από το χόριο υπάρχει μια στρώση λιποκυττάρων, που ονομάζεται υποδόριος ιστός, που επίσης προστατεύει από τις μεταβολές της θερμοκρασίας. Η στρώση αυτή επίσης αποθηκεύει ενέργεια.


Η επιδερμίδα
Η επιδερμίδα χωρίζεται σε τέσσερις στοιβάδες, βλαστική, ακανθωτή, κοκκώδη και κερατίνη.

Βλαστική στοιβάδα: από τα κύτταρα στη στοιβάδα αυτή εισδύουν στο χόριο προσεκβολές, οι οποίες καθηλώνουν την επιδερμίδα στο χόριο. Τα κύτταρα της βλαστικής στοιβάδας διαιρούνται και αυξάνονται σχηματίζοντας νέα κύτταρα που μετακινούνται σταδιακά μέχρι την επιφάνεια της επιδερμίδας. Η βλαστική στοιβάδα περιέχει επίσης τα μελανοκύτταρα που παράγουν τη μελανίνη. Η μελανίνη δεν λειτουργεί μόνο σαν προστατευτικό φίλτρο για τις υπεριώδεις ακτίνες, αλλά καθορίζει και το χρώμα της επιδερμίδας και υπάρχει σε μεγαλύτερη ποσότητα στα άτομα με σκούρα επιδερμίδα.

Ακανθωτή στοιβάδα: στη στοιβάδα αυτή τα κύτταρα που προέρχονται από τη βλαστική στοιβάδα αρχίζουν να διευρύνονται και παράγουν μια ανθεκτική πρωτεΐνη, την κερατίνη, που προστατεύει το σώμα από τις βλαβερές επιδράσεις του εξωτερικού περιβάλλοντος.

Κοκκώδης στοιβάδα: στη στοιβάδα αυτή, τα ζωντανά ακόμα κύτταρα συνεχίζουν να διευρύνονται και γεμίζουν κερατίνη. Στη συνέχεια αποβάλλουν τον πυρήνα και μετατρέπονται σε νεκρά κύτταρα.

Κερατίνη στοιβάδα: στην επιφανειακή στοιβάδα της επιδερμίδας τα κύτταρα σχηματίζουν κερατίνες φολίδες που αποτελούνται σχεδόν αποκλειστικά από κερατίνη. Τα κύτταρα αυτά είναι όλα νεκρά και αποβάλλονται συνεχώς για να αντικατασταθούν από νέα κύτταρα που προέρχονται από τις εσωτερικές στοιβάδες.

Το Χόριο
Το χόριο είναι πιο παχύ από την επιδερμίδα αλλά περιέχει λιγότερα κύτταρα. Αποτελείται κυρίως από συνδετικό ιστό, που με τη σειρά του αποτελείται από τις πρωτεΐνες κολλαγόνο και ελαστίνη και μια ζελατινώδη ουσία που ονομάζεται μεσοκυττάρια ουσία, που γεμίζει τα κενά ανάμεσα στις ίνες. Μέσα στη μεσοκυττάρια ουσία και ανάμεσα στις ίνες υπάρχουν τα κύτταρα συνδετικού ιστού που παράγουν ίνες πρωτεϊνης που διαπλέκονται σχηματίζοντας τη δικτυωτή στοιβάδα. Οι ίνες αυτές συχνά εμφανίζονται σε δέσμες που αποτελούνται από πολλά μικρο-ινίδια σε παράλληλη διάταξη, που είναι ιδιαίτερα ανθεκτικά και υπάρχουν σε πολλούς τύπους συνδετικού ιστού όπως στα οστά, τον χόνδρο, τους τένοντες και τους συνδέσμους.

Το χόριο περιέχει αιμοφόρα αγγεία, που παρέχουν οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες στην επιδερμίδα και αποβάλλουν τις άχρηστες ουσίες, καθώς και τις αισθητήριες και νευρικές απολήξεις, τους ιδρωτοποιούς αδένες και τους θύλακες της τρίχας, μέσα από τους οποίους αναπτύσσεται κάθε τρίχα. Όπως το δέρμα, έτσι και η τρίχα, αποτελείται κυρίως από κερατίνη και είναι νεκρή, εκτός από το τμήμα κοντά στη ρίζα, όπου σχηματίζεται συνεχώς η νέα τρίχα. Γύρω από κάθε θύλακα υπάρχουν νευρικές απολήξεις που ανταποκρίνονται στην κίνηση των μαλλιών και μπορούν ν’ αντιληφθούν για παράδειγμα ένα ανάλαφρο άγγιγμα ή ένα ρεύμα αέρα.