Κυδώνια

Τα φύλλα, ο φλοιός, τα άνθη και τα σπέρματά της, χρησιμοποιούνται ευρύτατα στη φαρμακευτική. Χρησιμότητα: διάρροια, μαστίτιδα, στηθάγχη, ουλίτιδα, αιμοροϊδες, πυρετός.

Κριθάρι

Είναι το γνωστό μας δημητριακό που χρησιμοποιείται και για την παρασκευή της μπύρας. Χρησιμότητα: σκορβούτο, υπέρταση, δυσπεψία, διουρητικό, μαλακτικό.

Κρεμμύδι

Εκτός από τη μαγειρική, ο βολβός του έχει μεγάλες φαρμακευτικές ιδιότητες. Χρησιμότητα: ωτίτιδα, ατονία, αρτηριοσκλήρωση, λαρυγγίτιδα, βρογχίτιδα.

Κουμαριά

Είναι θάμνος που συναντάται στον Ελληνικό χώρο. Επίσης λέγεται και λαγομηλιά ή καρομηλιά. οι καρποί της έχουν κόκκινο χρώμα, τα κούμαρα, και έχει λευκά άνθη. οι καρποί έχουν φαρμακευτικές ιδιότητες. Χρησιμεύει στην διάρροια και στην αιματουρία.

Κουκιά

Τα κουκιά αποτελούν ένα νόστιμο και θρεπτικό φαγητό, τα άνθη τους και τα σπέρματά τους έχουν φαρμακευτικές ιδιότητες. Χρησιμότητα: ορχίτις, λιθίαση, σεξουαλική ανικανότητα.

Καυκαλίθρα

Ονομάζεται και καυκαλίδα. Χρησιμοποιείται ευρέως σαν ορεκτικό. Χρησιμότητα: δυσπεψία, ίκτερος, ψαμμίαση και κυστίτιδα.

Καστανιά

Ο φλοιός και τα φύλλα της καστανιάς χρησιμοποιούνται από τη φαρμακευτική σαν αντιπυρετικά και σηπτικά. Χρησιμοποιείται επίσης στη διάρροια, στον βήχα, στη δυσεντερία και στις αιμορροΐδες

Καρύδια

Το καρυδέλαιο που το παίρνουμε από την καρυδόψιχα, είναι ένα ευεργετικό φάρμακο κατά της ταινίας. Τα φύλλα του που συλλέγονται την Άνοιξη είναι σηπτικό φάρμακο. Χρησιμοποιείται στην τριχόπτωση, στις κρεατοελιές, στους κάλους και στις λειχήνες του προσώπου.

Καρπούζι

Το καρπούζι είναι το καλοκαιρινό δροσερό φρούτο που γνωρίζουμε όλοι μας. Είναι διουρητικό και καθαριστικό του αίματος. Χρησιμότητα: διαβήτης, ψαμμίαση, αρθρίτιδα.

Καρότο

Η κατανάλωση του καρότου σε οποιαδήποτε μορφή του προσφέρεται για τον καθαρισμό του αίματος και την βελτίωση της όρασης. Άλλες ονομασίες για το καρότο είναι: δαυκί, γραμπελίνα, χαβούτσι, σταφιλιόνι. Κατάλληλο για τον διαβήτη, τον ίκτερο, για κράμπες, στην αρθρίτιδα, για νευρώσεις και πρηξίματα.

Κάρδαμο

Καλλιεργείται για σαλατικό συνήθως, έχει καυστική οσμή και λευκά άνθη. Λέγεται και καρδαμούρα ή καρδαμούδα. Χρησιμότητα: διουρητικό, ορεκτικό, καθαριστικό του αίματος και αν ανακατευτεί με λίγο μέλι, γίνεται μια σπουδαία αλοιφή για τις πανάδες του προσώπου.

Κανέλα

Η γνωστή σε όλους μας κανέλα που χρησιμοποιούμε στα φαγητά και στα γλυκά. Με την απόσταξη των φύλλων και της φλούδας παίρνουμε ένα αιθέριο έλαιο με μεγάλες φαρμακευτικές ιδιότητες. Χρησιμοποιείται για τη δυσπεψία, τις αιμορραγίες, τους ρευματισμούς και στη σεξουαλική ανικανότητα.

Ιτιά

Το πασίγνωστο και τραγουδισμένο αυτό δέντρο, φύεται σε περιοχές άφθονες σε νερό. Ο φλοιός και τα φύλλα του έχουν φαρμακευτικές ιδιότητες. Χρησιμεύει στους ρευματισμούς, στον πυρετό, στη γάγγραινα, για την αιμόπτυση και τη δυσεντερία

Θυμάρι

Τα ρόδινα άνθη αυτού του φυτού εμφανίζονται στις αρχές του Φθινοπώρου. Άλλες ονομασίες του είναι φινοκάλι, θρουμπί, μελιντζίνι. Με απόσταξη των ανθών του παίρνουμε το θυμέλαιο. Χρησιμότητα: ψωρίαση, φυματίωση, κοκίτης, υδρωπικία, οδοντόπονοι, βήχας, αρθρίτιδα, αμηνόρροια, ρευματισμοί, ραχιτισμός.

Ευκάλυπτος

Από το δέντρο αυτό παίρνουμε με απόσταξη των φύλλων του το ευκαλυπτέλαιο, που χρησιμοποιείται σαν αντιπυρετικό και αντισπασμωδικό Χρησιμεύει επίσης και για τη δυσπεψία, την ουρηθρίτιδα, τη φυματίωση και τη βρογχίτιδα

Ερυθραία

Το ονομάζουμε και ριζόχορτο, θερμοβότανο, φλουσκόνι, φαρμακούλι, θερμόχορτο. Η θεραπευτική του αξία έγκειται στις ανθισμένες του κορφές τις οποίες συλλέγουμε τον Ιούλιο Χρησιμοποιείται για τον πυρετό, τη δυσπεψία και καταπολεμάει τις λεβίθες.

Ερύγγιο

Συναντάται σε όλα τα μέρη της Ελλάδος, έχει αγκαθωτά λευκά άνθη και ακούει στα ονόματα άσπαρτο, αγκαθιά, φιδάγκαθο, ανδραίδα. Οι ρίζες και τα φύλλα του έχουν πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες. Χρησιμοποιείται σε παθήσεις του συκωτιού, σε πληγές και είναι διουρητικό

Ερίκη

Λέγεται και ρείκι. Ευδοκιμεί κυρίως στα όρη της Βόρειας Ελλάδας. Τα ρόδινα άνθη του που εμφανίζονται κατά την Άνοιξη έχουν πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες. Χρησιμοποιείται σαν διουρητικό, στην αϋπνία, στον βήχα και στο κρυολόγημα.

Δυόσμος

Η συλλογή των φύλλων του γίνεται την Άνοιξη. Χρησιμεύει στον πυρετό, στις δηλητηριάσεις και στην υπέρταση.

Δρακόντια

Η συλλογή των φύλλων του με το τέλος του καλοκαιριού πριν καρποφορήσει και των ριζών κατά την άνοιξη ή το φθινόπωρο, θα μας δώσουν ευεργετικά φαρμακευτικά στοιχεία. Χρησιμότητα: αϋπνία, άσθμα, αρθρίτιδα, ορχίτιδα, βήχας.

Δίκταμο

Το συναντάμε κυρίως στην Κρήτη με το όνομα δύκταμο, έρωντας, στοματόχορτο, μαλιαρόχορτο. Απ' αυτό συλλέγουμε τις ανθισμένες του κορυφές. Χρησιμότητα: ατονία, σπασμοί, αμηνόρροια, εκχύμωση.

Δενδρολίβανο

Άλλα ονόματα γνωστά είναι λιβανόδεντρο, δυοσμαρίνι και αρισμαρές. Έχει λευκά άνθη ή κυανόλευκα. Τα φύλλα του τα συλλέγουμε προς το τέλος της άνοιξης και μαζί με τις κορυφές αποτελούν υλικό με πολλές ιδιότητες, όπως ζαλάδα, άσθμα, αϋπνία, γρίπη, υστερία, τριχόπτωση, χλώρωση, αιμορροΐδες, αναιμία, παράλυση.

Δάφνη

Τη συναντάμε και με το όνομα βαϊά. Από τα φύλλα της δάφνης και από τους καρπούς της με απόσταξη, παίρνουμε αιθέριο έλαιο. Χρησιμοποιείται για τους ρευματισμούς, για την ωτίτιδα, την ορχίτιδα, την ατονία και την εντερίτιδα.

Γλυκόριζα

Φύεται σε εδάφη πλούσια σε νερό. Είναι επίσης γνωστή με τα ονόματα αγλικόρριζα και ρεγολίτσα. Τα άνθη της είναι μπλε και ανθίζουν προς το τέλος της άνοιξης. Οι φαρμακευτικές ιδιότητες του φυτού εντοπίζονται στις ρίζες του. Χρησιμοποιείται στο κρυολόγημα, στην πλευρίτιδα, στον βήχα, στην πνευμονία και στην βρογχίτιδα

Γλυκάνοσο

Γνωστό και με τα ονόματα άνισο και γλυκανθής. Τα άνθη του εμφανίζονται υπό μορφή ομπρέλας κατά τα μέσα του καλοκαιριού. οι φαρμακευτικές του ιδιότητες βρίσκονται στους σπόρους του και στο αιθέριο έλαιο που περιέχουν. Οι σπόροι μαζεύονται πριν αποξηρανθούν τελείως. Χρησιμότητα: εκχύμωση, μαστίτιδα, τέτανος, δυσπεψία.

Γκλομπουλαρία

Βρίσκεται σε λοφώδη μέρη και είναι γνωστό με τις ονομασίες τσουκλάδι, αλληλούια, στουρέκι. Έχει άνθη σε σκούρο μπλε χρώμα που ευωδιάζουν. Τα φύλλα συλλέγονται το φθινόπωρο και αποξηραίνονται Οι σπόροι του μαζεύονται όταν ωριμάσουν Χρησιμοποιείται στον πυρετό, ισχιαλγία, μητρίτιδα.

Γεράνιο

Χνουδωτό με βαριά μυρωδιά, εμφανίζει τα άνθη του προς το τέλος του καλοκαιριού. οι φαρμακευτικές του ιδιότητες περιορίζονται πιο πολύ στα άνθη και στα φύλλα. Το συλλέγουμε όταν είναι ανθισμένο. Χρησιμεύει για τη στειρότητα, αμυγδαλίτιδα, διάρροια, μαστίτιδα, οφθαλμίτιδα.

Γάλιο

Συναντάται σε καλλιεργημένες περιοχές, σε θαμνότοπους και φράκτες. Είναι γνωστό με το όνομα αγριορίζαρο ή κολλιτσίδα Είναι τριχωτό φυτό που τα άνθη του εμφανίζονται προς το τέλος του καλοκαιριού. Όλο το φυτό έχει φαρμακευτικές ιδιότητες. Συλλέγεται σε νωπή κατάσταση κατά τους μήνες Ιούλιο ή Ιούνιο. Χρησιμότητα: λιθίαση, υστερία, κυστίτιδα.

Βρώμη

Είναι το γνωστό σε όλους μας σιτηρό. Οι καρποί του έχουν φαρμακευτική αξία. Χρησιμοποιείται σε βήχα, συνάχι, κρυολόγημα, αιμόπτυση.

Βίγκα

Φύεται όπου υπάρχει σκιά και δέντρα και είναι επίσης γνωστή με το όνομα αγριόλιζα. Το φυτό αναπτύσσεται πάνω στο έδαφος, μόνο οι βλαστοί του υψώνονται και έχει γυαλιστερά άνθη χρώματος μπλε. Τα φύλλα του είναι αυτά που έχουν κατ' εξοχήν φαρμακευτικές ιδιότητες και τα οποία είναι δυνατόν να συλλέξουμε οποιαδήποτε εποχή. Χρησιμότητα: στηθάγχη, αμυγδαλίτιδα, εκχύμωση, αιμόπτυση.

Βερονίκη

Άλλα ονόματά του είναι αυλακόχορτο ή βερόνικα και το συναντάμε κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα. Έχει γκριζωπό χρώμα και καλύπτεται από τρίχες. Τα άνθη του έχουν χρώμα μπλε. Το φυτό συλλέγεται πριν προλάβει ν' ανθίσει και αποξηραίνεται Χρησιμότητα: ψαμμίαση, γαστραλγία, κυστίτιδα, δυσπεψία.

Βερβερίδα

Όλα τα μέρη του φυτού έχουν φαρμακευτικές ιδιότητες Συναντάται σε βραχώδη μέρη με τα ονόματα ξαγκαθιά, μπερβερίτσι, λουτσιά. Οι καρποί συλλέγονται όταν ωριμάσουν τελείως, οι ρίζες κατά το Φθινόπωρο και τα φύλλα όταν το φυτό είναι ανθισμένο κατά την Άνοιξη. Χρησιμότητα: υδρωπικία, σκορβούτο, ίκτερος. δυσεντερία, στηθάγχη.

Βάτος

Ο γνωστός βάτος με τους μελανοκόκκινους καρπούς με τη γλυκόξινη γεύση. Τα φύλλα συλλέγονται κατά την Άνοιξη και χρησιμοποιούνται στη στηθάγχη, ατονία, αναιμία, καρδιοπάθειες, αιμορροΐδες, διάρροια.

Βασιλικός

Του πλατύφυλλου βασιλικού οι ανθισμένες άκρες συλλέγονται στα τέλη Αυγούστου και αποξηραίνονται σε σκιερό μέρος. Χρησιμότητα: ζαλάδες, σπασμοί, ατονία, ψαμμίαση, τέτανος. δυσκοιλιότητα.

Βαλεριάνα

Είναι φυτό που συναντάμε σε ορεινά μέρη στην Κέρκυρα, την Ήπειρο και τη Θεσσαλία με το όνομα βαλεριανή, μυριστική ή άγριος ζαμπούκος. Τα φύλα του που εμφανίζονται κατά την Άνοιξη, έχουν χρώμα λευκό ή ρόδινο και σχηματίζουν όλα μαζί μία ομπρέλα. Με απόσταξη της ρίζας παίρνουμε ένα έλαιο με φαρμακευτικές ιδιότητες. Χρησιμότητα: επιληψία, καούρες, καρδιοπάθειες, άσθμα, παχυσαρκία, τέτανος, υστερία, σπασμοί, δηλητηριάσεις, ταχυκαρδία.

Αστράγαλος

Γνωστό και ως κωλοστούπι, παλαμονίδι, κεντρούλι, τραγάνκαθα. Έχει λευκά ή ρόδινα άνθη και περιέχει μία ουσία που συλλέγεται Ιούλιο ή Αύγουστο με τομές που γίνονται κάτω από τον λαιμό του φυτού. Χρησιμοποιείται για την ισχιαλγία και την εκχύμωση

Ασπερούλα

Χαμηλό σε ύψος φυτό με λευκά άνθη τα οποία εμφανίζονται από τα μέσα της άνοιξης μέχρι τα μέσα του Φθινοπώρου. Οι φαρμακευτικές της ιδιότητες βρίσκονται στη ρίζα και στα άνθη. Χρησιμεύει για δερματοπάθειες, αϋπνία, διάρροια, ατονία.

Αρενάρια

Είναι μικρό φυτό με ασπροκόκκινα άνθη που κάνουν την εμφάνισή τους το καλοκαίρι. Είναι γνωστή με τα ονόματα: αλσίνι, μελιγόνι ή αμμόφυτο. Χρησιμεύει στη δυσουρία.

Αραβόσιτος

Το γνωστό μας καλαμπόκι του οποίου τα γένια έχουν φαρμακευτικές ιδιότητες. Χρησιμοποιούνται στη λιθίαση, στη δυσουρία και στη δυσκοιλιότητα

Αντράκλα

Τη βρίσκουμε σε πετρώδεις περιοχές και είναι γνωστή σαν πήανο, πηγουνιά, πήγαντο, σιδερόχορτο. Τα άνθη της κάνουν την εμφάνισή τους στις αρχές του καλοκαιριού. Με την απόσταξη των νέων βλαστών θα πάρουμε ένα λάδι που έχει καταπραϋντικές, αντισπασμωδικές, εμμηναγωγούς και στυπτικές ιδιότητες. Χρησιμοποιείται στην ορχίτιδα και στη δυσμηνόρροια

Άνηθος

Από τον Ιούλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο μαζεύονται οι σπόροι και απ' αυτούς βγαίνει το ανηθέλαιο. Χρησιμοποιείται για την παχυσαρκία, τέτανο, ιλαρά, ατονία, ανεμοβλογιά, κράμπα, υδρωπικία

Αμυγδαλιά

Ο καρπός του, τα πικραμύγδαλα, ο δεύτερος φλοιός και τα φρέσκα φύλλα, είναι άριστα φαρμακευτικά στοιχεία. Για τριχόπτωση, φακίδες, γαστρίτιδα, εγκαύματα, έκζεμα, πυρετός, ναυτία, δυσμηνόρροια

Αλθαία

Ονομάζεται και νερομολόχα και φύεται κυρίως σε υγρά και παραθαλάσσια μέρη. όλα τα μέρη του φυτού έχουν θεραπευτικές ιδιότητες. Η συλλογή των φύλλων και των λουλουδιών γίνεται τον πρώτο χρόνο ενώ της ρίζας πρέπει ν' αποξηρανθεί τον δεύτερο και τέταρτο. Χρησιμοποιείται στη γαστρίτιδα, για βήχα, έλκη, δερματοπάθειες, νεφρίτιδα, δηλητηριώδη δαγκώματα, στηθάγχη.

Αδίαντο

Το συναντούμε κοντά σε πηγές, σε τοιχώματα πηγαδιών και γενικά σε μέρη που υπάρχει άφθονο νερό. Ονομάζεται και πολυτρίχι ή ψαλιδόχορτο ή περικοκλάδι. Συλλέγουμε τα φύλλα του από Ιούλιο έως Αύγουστο. Χρησιμοποιείται στην τριχόπτωση, δυσουρία, δύσπνοια, βήχας.

Αγριμόνιο

Το βρίσκουμε σε υψόμετρο 500 – 1000 μέτρων. Τα φύλλα και τα στελέχη του έχουν φαρμακευτικές ιδιότητες. Άλλες ονομασίες του είναι ασπροζάκι ή φωνόχορτο. Χρησιμεύει στη βρογχίτιδα, δυσπεψία, βήχα, άσθμα, ίκτερο, διόγκωση σπλήνας, φαρυγγίτιδα, υδρωπικία, διάρροια, πρηξίματα. Η συγκομιδή του γίνεται Ιούνιο και Οκτώβριο.

Αγριάδα

Οι φαρμακευτικές ικανότητες αυτού του φυτού βρίσκονται στη ρίζα του η οποία συλλέγεται τκατά τον Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο. Κατόπι, αποξηραίνουμε για δύο περίπου εβδομάδες σε χώρο σκιερό. Χρησιμεύει για κυστίτιδα, ψαμμίαση, χολολιθίαση, δυσουρία.

Αγγινάρα

Η αγκινάρα είναι διουρητική, απομακρύνει τη χοληστερίνη από το αίμα και χρησιμοποιείται κατ' εξοχήν για παθήσεις του συκωτιού. Χρησιμεύει για αρτηριοσκλήρωση, ρευματισμούς, φαγούρα, υδρωπικία, ίκτερο, ατονία.

Αγιόκλημα

Το αιθέριο έλαιο από τα άνθη του χρησιμοποιείται για την ψαμμίαση και την αϋπνία.

Αγγουριά

Το γνωστό μας φυτό είναι διουρητικό και ωφέλιμο για την ψαμμίαση, δυσκοιλιότητα, λιθίαση, νεφρίτιδα, πρηξίματα, επίσης ωφελεί την επιδερμίδα μπαίνοντας σαν βάση σε πολλές καλλυντικές ουσίες.

Θεραπεία με βότανα

Περισυλλογή

Η περισυλλογή των φαρμακευτικών φυτών δεν γίνεται κάποια συγκεκριμένη εποχή, ποικίλλει ανάλογα με το φυτό. Μπορούμε όμως να προσδιορίσουμε την εποχή συγκομιδής ανάλογα με το τι θα μαζέψουμε από κάθε φυτό (σπόροι, ξύλο, καρπόι, βλαστοί, φλούδα, άνθη, στελέχη, φύλλα).

1. Σπόροι. Όταν έχουν ωριμάσει πλήρως, φαίνονται από την σκληρότητά τους.


2. Ξύλο. Συνήθως η καλύτερη εποχή είναι ο χειμώνας. Και πάλι το ξύλο πρέπει να είναι ώριμο.


3. Καρποί. Η συλλογή τους γίνεται την περίοδο της ωρίμανσής τους.


4. Βλαστοί. Συνήθως τους συλλέγουμε κατά την άνοιξη.


5. Άνθη. Συλλέγονται τις πρώτες πρωινές ώρες που υπάρχει δροσιά, όταν το φυτό βρίσκεται στην πλήρη άνθηση.


6. Στελέχη. Κι εδώ η συλλογή τους γίνεται όταν είναι ώριμα.


7. Φύλλα. Τα συλλέγουμε κατά τις απογευματινές ώρες την εποχή που το φυτό ανθίζει.


8. Ρίζες. Αυτές συλλέγονται προς το τέλος του καλοκαιριού, όταν το φυτό έχει αποθηκεύσει όλες του τις ουσίες.


9. Ολόκληρα τα φυτά. Τα συλλέγουμε προς το τέλος της άνοιξης.

Αποξήρανση

Η αποξήρανση των φαρμακευτικών φυτών πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή ώστε αυτά να μη χάσουν τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες. Μετά το μάζεμα λοιπόν, τα τμήματα των φυτών που συλλέξαμε πρέπει να τοποθετούνται αραιά και σε χώρο που αερίζεται επαρκώς, είναι ζεστός, βρίσκεται κάτω από σκιά και χωρίς υγρασία. Τα βοηθάμε να αποξηρανθούν γυρίζοντάς τα από όλες τις πλευρές.

Διατήρηση

Αμέσως μετά την αποξήρανση και αφού πρώτα απομακρύνουμε οποιαδήποτε ξένη ουσία που ίσως βρίσκεται πάνω στο φυτό, το τοποθετούμε σε γυάλινο βάζο, αποστειρωμένο, που κλείνει ερμητικά. Καλό θα ήταν να κολλήσουμε μία ετικέτα στο βάζο που να αναφέρουμε την ονομασία του βοτάνου και την ημερομηνία αποξήρανσής του. Διατηρούνται σε ντουλάπι που να μην υπάρχει υγρασία και φως.

Χρήση

Εδώ θα πρέπει ν’ αναφέρουμε ότι χρειάζεται μεγάλη προσοχή στη χρήση των βοτάνων, διότι ορισμένα από αυτά είναι δηλητηριώδη .